بافت تاریخی
فهرست مطالب
آشنایی با بافت تاریخی
بافت تاریخی هر شهر، آن بخش از کالبد شهر کهن است که به عنوان بیمار یا موجودی که تعادل زیستی خود را از دست داده به مرمت کنندگان سپرده میشود تا بیماری آن درمان گردد تا آن را برای ادامه حیات در شرایط “تعادل زیستی” مهیا کند (محمدمنصور فلامکی،1387).
بافتهای تاریخی عموما هستههای اولیه شکلگیری شهرها بودهاند. بافت تاریخی فضایی است که از آن میتوان به عنوان جایی برای محمل حیات اجتماعی و مدنیت اقوام و ملل مختلف استفاده کرد چرا که زایش آثاری شایسته را به همراه داشته است و دارای جایگاه ویژهای است. کشور ما نیز نه تنها از این امر مستثنی نیست بلکه دارای آثار فراوانی در این باب میباشد (غلامعلی زاده و اخوان،1394).
منظور از بافت تاریخی آن بخش از بافت شهری است که قبل از 1300 شمسی شکل گرفتهاند (حبیبی و دیگران،1386).
عموما بافتهای تاریخی موجود در ایران به زمان قاجار و پهلوی اول برمیگردد که بر اساس الگوهای ساختاری، اصیل و کهن معماری و شهرسازی ایران قدیم شکل گرفته است. زمانی که این بافتها از قدمت، اصالت و غنای تاریخی معماری بالاتر و بیشتری برخوردار باشند و الگویی دست نخورده، خاص و اصیل را دارا باشند به آنها “بافت ارزشمند” اطلاق میگردد.
زمانی که این بافتها دچار دخل و تصرف گردند و یا آسیبهای جبرانناپذیری بر آنها وارد گردد که باعث از دست دادن کیفیت معماری آنها شوند به آنها محتاطانه میتوان “بافت فرسوده” گفت (مسعود و بیگزاده شهرکی،1392).
از نظر سازمان میراث فرهنگی ایران هر بخشی که حدودا عمری به اندازهی یک سده یا بیشتر را دارا باشد بافت تاریخی محسوب میشود اما از نظر مردم سنتها، نظامهای ساختاری مهم، دیدگاهها و رسوم و عادات موجود نیز میتواند از ارکان قدمت باشند (حبیبی و دیگران،1386). لازم به ذکر است که در اینجا منظور از “بافت تاریخی “،”زمینه تاریخی ” نیست چرا که زمینه تاریخی خود معنی مستقلی را داراست.
زمینه تاریخی
به گفتهی مسعود زمینه، بستری است فعال و غیرمنفعل که خلق آثار معماری و شهرسازی را در خود جای داده است. این بستر دارای مولفههای طبیعی و مصنوعی یا همان ساخته دست بشر است که همواره روی نقش و اثری که بر آن مینشیند تاثیر گذار خواهد بود (مسعود و بیگزاده شهرکی،1392).
شهرهای تاریخی ایران که امروزه هنوز هستههای مرکزی خود را برپا نگه داشتهاند دچار بحرانهایی شدهاند که همگی ناشی از ناهماهنگی و نبود توازن بین نظام شکل گیری شهرهای قدیم و ساخت و سازها جدید میباشد (فلامکی،1383).
زمینه میتواند به کوچکی یک خیابان محلی تا بزرگی تمام شهر باشد که ویژگیهای متفاوتی را مانند ویژگیهای کالبدی، شخصیتی، کیفیتی، تاریخی و اجتماعی را داراست (امام ، 2013).
واژهی زمینه با واژهی متن از نظر معنی ومفهوم بسیار شبیهه به هم هستند اما قابلیت این را دارند که مفاهیم تازهای را به همراه داشته باشند که خود دلیلی برای جذابیت هر چه تمام تر میشود. متن دارای ویژگیهایی است که به سادگی نمیتوان از آنها عبور کرد این ویژگیها شامل دستور زبان ، ساختار و مفهوم میباشند. به عنوان مثال میتوان گفت که فضاهای خالی در متن جایی برای قرارگیری بناهای میان افزا در زمینه باشند پس باید آن را به درستی در جای خود قرار داد که با ساختار و محتوای آن متن و زمینه دارای تعاملی مثبت، معنیدار و دوطرفه باشد (مسعود، بیگزاده شهرکی،1392).
درباره جیران کریمی صومعه
فارق التحصیل رشته معماری اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد و رشته معماری در مقطع کارشناسی و عضو نظام مهندسی استان البرز
نوشته های بیشتر از جیران کریمی صومعه
دیدگاهتان را بنویسید